" کمال خان هوت معروف به ملا کمالان یکی از خوانندگان موسیقی مقامی بلوچی و از نوازندگان تنبورک در سیستان و بلوچستان بود. سبک خوانندگی کمال خان، پهلوانی است که از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین گونه‌های موسیقی بلوچی است، در بلوچستان رواج داشته و اعتبار و ارزش بسیاری نزد بلوچ‌ها دارد. "
کمال خان هوت، فرزند مراد، در سال ۱۳۲۰ خورشیدی در روستای لاتیدان از توابع بخش دشتیاری چابهار، در یک خانواده کشاورز به دنیا آمد. او در نوجوانی متوجه علاقه و گرایش خود به موسیقی وشعر شد و شعرها وملودی‌ها را به خاطر می‌سپرد و می‌خواند. او در زندگی هنری اش با خوانندگان، نوازندگان وشاعران مختلفی آشنا شد و همکاری کرد. کمال خان بااینکه مدرسه نرفته ولی، خواندن می‌داند و همین‌طور می‌نویسد. برخی از اشعار خودش و دیگران را در دفترهایش می‌نوشت.
کمال خان سحرگاه روز اول اسفند ۱۳۸۸ در سن ۶۸ سالگی در گذشت و در روستای مادری خود یعنی پلانی به خاک سپرده شد.
محمدرضا شجریان مهر ۱۳۸۶ در مراسم بزرگداشت ملا کمال خان که توسط شورای عالی فرهنگستان هنر برگزار شد در مورد این هنرمند گفته بود: برای من مایه خشنودی و مباهات است که امروز دربزرگداشت بزرگواری از اهالی موسیقی بلوچ شرکت می‌کنم در حالی که باید بگویم متأسفانه تا کنون آن گونه که شایسته است این فرهنگ را نشناخته وازملا کمال‌ها تقدیر نکرده‌ایم.
محمدرضا درویشی نیز در مورد کمال خان تصریح کرده بود: استاد کمال خان بزرگترین خواننده و موسیقیدان به معنای واقعی کلمه در بلوچستان و در سراسر کشور پهناور ایران است چراکه کمال خان علاوه بر اینکه خواننده‌ای برجسته است، شاعری پر آوازه است که حافظ تاریخ شفاهی، فرهنگ اساطیر و ناموس فرهنگی منطقه خودش نیز به شمار می‌رود.
درویشی همچنین گفته بود: در بلوچستان خواننده و نوازنده‌هایی وجود دارند که حرف اول را در تکنیک‌های موسیقی می‌زنند ولی به جرات می‌گویم که تکنیک‌های آوازی کمال خان در مقایسه با شیوه و سبک‌های آوازی دیگر فرهنگ‌ها بی همتا است چراکه این استاد ارتباط عمیقی با ادبیات بلوچ و پیوند تنگانگ آن با هنر موسیقی دارد در واقع کمال خان به این دلیل مهم است که راوی تمدن و فرهنگ موسیقی بلوچستان است.